Dag 2 (7 oktober): Pyongyang Mansundae fonteinen, Mansu heuvel en geboortehuis Kim il Sung, kunstinstituut, metro, filmstudio en studiehuis
Vanuit het raam zie ik Pyongyang in een laag mist liggen. Het is een prachtig gezicht om op zo'n manier de stad te zien ontwaken. Ik ga naar buiten en loop de 100 toegestane meters. Aan het eind is inderdaad een hek en er staat ook een controle bij. Wat zou er gebeuren als ik verder loop? Ik probeer het niet, want het probleem met een groepsreis is, dat de groep er nadelen van kan ondervinden als één lid zich niet aan de regels houdt. We controleren elkaar dus. Wat is het verschil met de Noord Koreanen, die dat systeem ook hebben? Ik blijf keurig in het toegestane gebied en loop weer terug om te ontbijten.
Om 8 uur begint het programma en gaan we naar de Mansundae fonteinen, een uitgestrekt complex met waterpartijen en wat protserige beeldhouwwerken. We kunnen vrij fotograferen al roept iemand verderop, dat hij niet wil dat ik een bepaald gebouw op de foto zet. Ik vraag onze gids Rim of ik vanuit de bus mag fotograferen en hij heeft daartegen geen bezwaar.
De volgende stop is de Mansu Heuvel, waar een reusachtig beeld van de Grote Leider Kim il Sung staat. Twintig meter hoog en met zijn rechterarm uitgestrekt waakt hij over zijn land. Hoewel hij in 1994 is overleden, wordt hij nog steeds als een god vereerd en in werkelijkheid is hij nog steeds de president van het land. We lopen keurig in rijen van twee naar het standbeeld, waar Steven en Beatrijs namens de groep bloemen leggen. Daarna moet de hele groep voor het beeld buigen. Daarmee doen wij net zoals vele honderden Koreanen dagelijks doen: eer betonen aan hun leider. Voor het fotograferen van de man wordt nog eens extra benadrukt, dat we geen onderdelen van hem mogen kieken, maar dat hij steeds in zijn geheel op de foto moet..... Het reusachtige plein voor en om het beeld wordt door vrouwen schoon gehouden, die een emmertje water en een handborstel bij zich hebben en daarmee de tegels schoon boenen. Een erebaantje!
Om het revolutionaire gevoel te behouden brengen we een bezoek aan het Victorious Fatherland Liberation Museum, dat geheel gewijd is aan de Koreaanse oorlog van 1950-1953. De Amerikaanse imperialisten drongen toen de Democratische Volksrepubliek binnen, zodat men zich moest verdedigen. Het museum staat vol met oorlogstrofeeën. Aan de hand van beelden, kaarten en oorlogsbuit wordt duidelijk dat Noord Korea uiteindelijk de oorlog glorieus heeft gewonnen. Dat ze bij die oorlog heel veel hulp nodig hadden van China komt in het verhaal niet voor. Geschiedenisles op zijn Noord Koreaans dus. Vol vuur vertelt de gids over de verschillende veldslagen en heeft het steeds over de vijand Amerika en de marionetten van Zuid Korea. De oorlog eindigt uiteindelijk in een wapenstilstand. Beide landen zijn dus officieel nog steeds in oorlog. Later in de week gaan we naar de grens met Zuid Koprea om te zien hoe die wapenstilstand gehandhaafd wordt.
Om de oorlog niet meteen af te sluiten gaan we hierna naar een groot monument, dat ook aan deze oorlog is gewijd. Op een enorm plein staan aan weerszijden verschillende oorlogstaferelen. Dit Monument van de Glorieuze Vaderlandse Bevrijdingsoorlog kent ook een grote triomfboog.
De ochtend wordt wat vredelievender besloten met een bezoek aan het geboortehuis van Kim il Sung. In een mooi aangelegd park met zachte muziek staat een schamele woning en een werkplaats. De kleine Kim is hier in alle eenvoud opgegroeid en de Koreanen zijn daar heel erg trots op. Aan de stem van de lokale vrouwelijke gids is dat ook heel duidelijk te horen. Een bruidspaar komt bloemen leggen voor het huisje van de Grote Leider en dat moet geluk brengen voor hen. De invloed van Kim reikt heel ver. Vanaf deze heuvel hebben we een prachtig uitzicht over Pyongyang. Hoewel de klim in de warmte lastig is, is dit uitzicht een mooie beloning.
Als we lunchen in een lokaal restaurant krijgen we o.a. rijst met groente in een hete pan, die we met een beetje bouillon moeten mengen. Deze bibimbap is niet echt lekker, maar omdat er heel veel andere gerechten worden geserveerd, kom ik absoluut niet om van de honger. Tijdens de lunch krijgen we van Inge allemaal een cadeautje: een leuk groen boekje met Koreaanse zinnen. Nu kunnen we zelfs revolutionaire leuzen in het Koreaans roepen!
Het volgend onderdeel op het programma is het Korean Art Institute, waar zo'n 4000 kunstenaars aan verbonden zijn. We bezoeken er een paar in hun atelier. We komen zelfs bij een heel beroemde kunstenaar, al heb ik nog nooit van deze man gehoord. Het is niet erg spectaculair: een pottenbakker, die vazen maakt; een schilder die zeer figuratieve kunst schildert, e.d. Alles is zeer traditioneel. De gids vertelt, dat hier ook alle beeldhouwwerken vandaan komen, die bij de verschillende monumenten in Pyongyang staan en daardoor begrijp ik ook, dat hier nooit vernieuwende en experimentele kunst vandaan zal komen. Alles moet onderdel zijn van de totalitaire structuur van land en regiem.
Hierna mogen we met de metro. Omdat we bij een eindstation naar binnen gaan, is het niet erg druk. De metro ligt wel diep, maar de stations waar men zo trots op is, halen het niet bij de fraaie stations van de metro in Moskou, ook al zo'n socialistisch pronkstuk. We mogen één station mee. Allemaal in één wagon, want we mogen niet teveel mengen met de Koreaanse bevolking. Overigens is het wel merkwaardig, dat de Koreaanse passagiers ons niet aankijken. Op de roltrap was dat ook al zo, al waren daar best veel mensen die dat probleem niet hadden. Er waren er reageerden als je een hand naar ze opstak. Bij het station waar we weer uitstappen staat heel toevallig een kraampje met allemaal Engelstalige brochures over de metro. Omdat bijna iedereen iets koopt, is de verkoopster meteen van haar waren af en kan ze weer naar huis. Kraampje weer weg!!
Het Grand People's Study House is de volgende instelling waar we op bezoek gaan. Dit indrukwekkende gebouw heeft een enorme hal waarvan één muur beschilderd is met een voorstelling uit het revolutionaire leven van Kim Il Sung: hij zit pontificaal op een stoel met daarachter besneeuwde bergen. De bibliotheek bezit zo'n drie miljoen boeken. Er schijnen ook een paar Nederlandse boeken te zijn. Ter ondersteuning van het taalonderwijs heeft men ook de beschikking over cd's en vol trots laat men hier een cd horen met muziek van André Hazes!! Studeren is gratis en in verschillende lokalen bezoeken we talenpracticums en andere colleges. En dan vraagt de gids bij een tafel of we iets bijzonders zien. Hoe goed we ook kijken, we kunnen niets ontdekken. Maar dan onthult zij tot haar grote vreugde, dat deze tafel in hoogte verstelbaar is! De Grote Leider had tijdens een bezoek aan het studiehuis ontdekt, dat niet iedere student even lang is en vond toen deze tafel uit!! Met draaiknoppen aan de zijkant kun je het blad verstellen!! Geniaal!! Helaas mogen we alleen maar kijken hoe alles hier verloopt; een gesprekje met studenten is niet toegestaan. Vanaf het balkon van het 100 miljoen dollar kostende gebouw hebben we een prachtig uitzicht over het Kim Il Sung Plein. Hier staan honderden mensen te oefenen voor 10 oktober, de nationale feestdag ter ere van de oprichting van de Arbeiderspartij.
Tot slot van deze dag gaan we naar de filmstudio. Dit terrein heeft een oppervlakte van 1 miljoen m². Het is er uitgestorven, want momenteel worden er geen films meer gemaakt vanwege geldgebrek. Het dorp bestaat uit een Koreaanse straat, een Japanse straat uit de jaren dertig, een Chinese straat, een Zuid Koreaanse straat en een paar westerse huizen. De informatie die wij krijgen: Kim Il Sung heeft het in 1947 opgericht en is hier 20 keer geweest. Zijn zoon Kim Jung Il is hier wel 590 keer geweest, want dat is een groot filmliefhebber die ook zelf scenario's schrijft.
Terug in het hotel koop ik kaarten en postzegels om naar het thuisfront te versturen. Hoe goed ik de postzegels ook bevochtig, ze willen niet plakken. Daar moet ik dus nog iets op verzinnen.
Bij het diner in het Chinese restaurant van het hotel krijgen we kledinginstructies voor morgen als we naar het mausoleum gaan. Bij sommigen rijst wat twijfel, maar nu is er nog iets te regelen. Morgen zou dat te laat zijn.
|